b/ - Chỉ bốn khoa là tính thường trụ:
2 phần:1/ - Nói chung.
2/ - Nói riêng.
1/ - Nói chung:
"Ông A Nan, ông còn chưa biết hết thảy các tướng huyễn hóa nơi phù trần, đều do nơi vọng niệm phân biệt mà sinh ra, lại do nơi đó mà mất. Huyễn vọng là cái tướng bên ngoài. Tính sâu xa vẫn là diệu giác minh.Như vậy cho đến ngũ ấm, lục nhập, từ thập nhị xứ tới thập bát giới.
Khi nhân duyên hòa hợp, hư vọng như có sinh.
Khi nhân duyên chia rẽ, hư vọng gọi là diệt.
Không biết rằng dù sinh diệt, đi lại, đều trong vòng Như Lai tạng trùm khắp mười phương, không lay động, không thêm bớt, sinh diệt. Trong tính chân thường ấy, cầu những sự đi, lại, mê, ngộ, sinh, tử, đều không thể được."
2/ - Nói riêng:
4 phần:A# - Ngũ ấm.
B# - Lục nhập.
C# - Thập nhị xứ.
D# - Thập bát giới.
A# - Ngũ ấm:
i# - Hỏi chung:
Ông A Nan, vì sao bản tính của ngũ ấm là Như Lai Tạng diệu chân như tính(1)?(1) Diệu: không thể nghĩ bàn. Chân: không vọng. Như: không sai khác. Tính: đi sâu vào trong, trái với tướng là bề ngoài.
ii# - Giảng riêng:
a# - Sắc ấm: (ấm=ngăn che)
Ông A Nan, có người mắt lành nhìn lên hư không, lúc đầu không thấy chi. Sau mắt mỏi, thấy các hoa đốm nhảy rối rít lăng xăng ở giữa hư không.Sắc ấm cũng như vậy.
Ông A Nan, các hoa đốm đó chẳng phải từ hư không mà đến, chẳng phải từ con mắt ra.
Thực vậy, ông A Nan, nếu nó từ hư không đến, thì sau nó phải trở vào lại hư không. Như nếu có vật đi ra đi vào, thì không phải là hư không.
Mà nếu hư không không phải là hư không, lại không thể để mặc cho hoa đốm sinh diệt. Cũng như thân thể của ông A Nan không dung nạp được thêm một A Nan nữa.
Còn như hoa đốm từ con mắt ra, nếu quả thế, tất nhiên phải trở vào con mắt. Hoa đốm đã từ con mắt ra, thì chắc phải có tính thấy. Mà nếu có tính thấy, thì khi đi ra làm hoa đốm giữa hư không, khi quay trở lại, phải thấy được con mắt. Còn nếu không có tính thấy, thì khi đi ra đã làm bóng lòa giữa hư không, đến khi trở về sẽ làm bóng lòa ở con mắt. Nếu vậy, khi thấy hoa đốm, lẽ ra con mắt không mỏi. Sao lại chỉ khi thấy hư không rỗng suốt mới gọi là mắt lành.
Vậy nên biết rằng: sắc ấm hư vọng, vốn chẳng phải tính nhân duyên hay tính tự nhiên.
b# - Thụ ấm:
Ông A Nan, ví như có người tay chân yên ổn, thân thể điều hòa, không có cảm giác gì đặc biệt.Bỗng lấy hai bàn tay xoa vào nhau, hư vọng cảm thấy rít, trơn, nóng, lạnh.
Thụ ấm cũng như vậy.
A Nan, những cảm xúc trên, không phải từ hư không đến, (hay) từ bàn tay mà ra.
Thật vậy, ông A Nan, nếu từ hư không đến, thì đã đến làm cảm xúc bàn tay, sao không đến làm cảm xúc nơi thân thể. Chả lẽ hư không lại biết lựa chỗ mà đến làm cảm xúc.
Nếu từ bàn tay mà ra, thì đáng lẽ không cần phải đợi hai tay hợp lại mới ra, mà lúc nào cảm xúc cũng ra. Lại nếu từ bàn tay mà ra, thì khi hợp lại, bàn tay biết có cảm xúc, đến khi rời nhau, cái cảm xúc tất chạy vào. Xương tủy trong hai cánh tay phải biết cảm xúc đi vào đến chỗ nào. Lại phải có tâm hay biết lúc nào ra, lúc nào vào, rồi lại phải có một vật gọi là cảm xúc đi đi lại lại trong thân thể. Sao lại đợi hai tay hợp lại phát ra tri giác mới gọi là cảm xúc.
Vậy nên biết: thọ ấm hư vọng, vốn chẳng phải tính nhân duyên hay tính tự nhiên.
BÌNH LUẬN
b/ - Chỉ 4 khoa là tính thường trú.
Phần này là phần thứ hai trong phần lớn:
iii/ - Phật chỉ Như Lai tạng.
Phần này chia 3 phần:
a/ - Nương theo tính thấy chỉ chân lý.
b/ - Chỉ 4 khoa là tính thường trú.
c/ - Tỏ bày 7 đại là tính chu biến.
Ta đã nghiên cứu xong phần:
a/ - Nương theo tính thấy chỉ chân lý.
Nay ta nghiên cứu phần:
b/ - Chỉ 4 khoa là tính thường trú.
4 khoa là:
A# - Ngũ ấm.
B# - Lục nhập.
C# - Thập nhị xứ.
D# - Thập bát giới.
Tóm lại, tất cả sự vật trong thế gian, dù hữu hình, dù vô hình, dù trong nội tâm chúng sinh, dù là cảnh ngoài, nói chung là 4 khoa, tức 4 thứ vừa kể trên đây.
Ấm là ngăn che. Trong tâm hồn chúng sinh, những thứ chất chứa các nghiệp hữu vi mà che mất chân lý, gọi là ấm. Có năm ấm là sắc, thụ (thọ), tưởng, hành, thức. Sau đây sẽ nói rõ từng ấm.
Nói chung, tất cả sự vật trong cảnh giới chúng sinh, đối với Phật, như hoa đốm ở hư không.
Mắt lành thấy rõ hư không thực, hư không rỗng suốt.
Mắt bệnh thấy hoa đốm nhảy lăng quăng ở hư không.
Mắt lành ví với trí biết của Phật.
Mắt bệnh ví với mắt chúng sinh.
Hoa đốm ví với cảnh giới của chúng sinh: tất cả sự vật, núi sông, quốc gia, v.v... cho đến tâm hồn chúng sinh, những tình cảm như buồn vui, yêu, ghét, tất cả sự thành bại của cuộc đời, cho đến chiến tranh, cho đến khoa học, nghệ thuật, văn chương, triết học, cho đến đạo học, thảy đều là hoa đốm ở hư không.
Hư không ví với cảnh giới thực của Phật.
Đối với người mắt lành, không có hoa đốm. Biết rõ hư không không hề sinh hoa đốm. Biết rõ hoa đốm là hư vọng, do mắt bệnh thấy lầm.
Ta cứ nắm ví dụ này, sẽ hiểu rõ ý Phật dạy.
Nay Phật muốn chỉ cho chúng sinh biết hoa đốm không phải là thực. Hư không là hư không, không có hoa đốm, không có sự nhảy nhót lăng xăng. Hoa đốm không phải ở hư không sinh ra.
Dùng danh từ để giảnh điều cao siêu, tế nhị, khó nói này, chúng sinh lại chấp danh từ, lại hiểu lầm thêm.
Vậy ta cứ nương nơi ví dụ mà nghiền ngẫm, sẽ hiểu rõ nguyên tắc của chân lý, và hiểu lối tu.
Ta nên nhớ: tất cả vật quanh ta, tất cả tâm hồn ta, trí biết của ta, đều là "hoa đốm ở hư không".
Cảnh giới Phật bao trùm khắp Pháp giới bao la, gọi là Pháp giới. Cảnh giới đó khác hẳn những thứ ta tưởng tượng ra, ví như hư không khác hẳn hoa đốm.
Nay Phật muốn chỉ mọi sự vật đều là hoa đốm, đều là giả, đều là hư vọng.
Muốn giúp cho ta dễ tu, Phật phân tích từng phần, chia ra 4 khoa, để chỉ những thứ đó là giả, là hoa đốm. Và phải bỏ hoa đốm, để hiểu rõ hư không.
Sắc ấm là gì? Đó là danh từ để chỉ mọi sự vật có hình, có tướng, mà chúng sinh dùng tai, mắt, trí tưởng tượng, trí phân biệt mà biết được. Chúng ta cho chúng là thật có, rồi nô lệ cho chúng, trôi lăn theo chúng.
Theo chúng mà vui, buồn, mừng, tủi, tiếc, thương.
Ta ham mê, ta bám chặt lấy chúng.
Tâm trí ta bị nhốt trong phạm vi hình tướng.
Vì thế gọi là sắc ấm.
Phật nêu ví dụ: mắt bệnh, hoa đốm ở hư không, để giảng cho ta biết sắc ấm là hư vọng.
Thụ ấm là các cảm xúc.
Phật lấy ví dụ lấy hai bàn tay xoa nhau, có cảm xúc nóng, lạnh, hay trơn, rít.
Vì nô lệ cho cảm xúc, ta thích ăn ngon, mặc đẹp, mê gái đẹp, ham giàu sang. Vì thế phải vật lộn, phải phiền não, phải đấu tranh và gây nghiệp.
Phật thấy cũng là hoa đốm ở hư không, cảm xúc là hư vọng.
Vậy thụ ấm là hư vọng, do nhân duyên, hòa hợp mà sinh ra.
No comments:
Post a Comment